Bebeklerde egzama, doğumdan sonraki iki yıl içinde görülebilen (genellikle 2-4. aylar başlar) bebeğin cildinde kuru, kaşıntılı ve zaman zaman su ya da kan sızdıran kızarıklıklar olarak ortaya çıkan bir cilt hastalığıdır.
Vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak özellikle yanaklar, kulak arkaları, burnun yanları, kafa derisi, eller, diz ve dirseklerde görülür.
Bebeklerde egzama genel olarak ikiye ayrılır:
- Atopik dermatit: Ailesinde egzama, astım, alerji gibi hastalıkları olan bebeklerde görülme sıklığı daha fazla olan kalıtsal bir hastalıktır.
- Kontakt dermatit: Bebeğin cildinin tahriş edici bir maddeye teması sonucunda meydana gelir. Tahriş edici madde temizlendiğinde genelde geçer. Bebek bezleri, bebek şampuanları, losyonları vb. gibi ürünler bu hastalığı tetikler.
Her 5 bebekten birinde görülen egzamanın kesin tedavisi yoktur ancak doğru tedaviler ile kontrol altına alınabilir.
Bebeklerde Egzama Belirtileri Nelerdir?
Eğer bebeklerde egzama fark edildiği anda önlem alınmazsa hastalık daha da ilerleyebilir. Kaşıntı, iltihaplanma, yanma gibi belirtiler bebeği oldukça rahatsız eder. Eğer bebeğiniz sürekli huzursuzsa ve anlam veremediğiniz bir biçimde ağlıyorsa sebebi vücudunun herhangi bir bölgesinde oluşmuş egzama olabilir. Bu nedenle bebeğinizin bedeninde fark edeceğiniz:
- Hafif başlayan fakat kendiliğinden geçmeyen kızarıklıklar,
- Genellikle bir daire şeklinde oluşan kızarıklıkların üzerinde kuru ve kabuklu bir görünümün oluşması,
- Kızarıklıklarda zamanla iltihaplanma ve kanama varsa
bunlar bebeklerde egzama belirtileri arasındadır. Böyle durumlarda fazla vakit kaybetmeden doktora gitmek bebeğinizin sağlığı açısından oldukça önemlidir.
Bebeklerde Egzama Neden Olur?
Bebeklerde egzama tek bir nedene bağlı değildir. Hastalık pek çok nedenden ileri gelebilir. Bunların başında genetik yatkınlık vardır. Eğer bebeğin özellikle ebeveynlerinde egzama varsa bebekte de görülmesi muhtemeldir. Ayrıca egzama da çevresel faktörlerde önemli bir yere sahiptir.
Ayrıca bebeklerin ebeveynelerinde astım, saman nezlesi ve alerji gibi hastalıklar varsa bu kişilerin bebeklerinde egzama olma ihtimali daha yüksektir.
Egzamaya eşlik edebilen diğer hastalıklar: Alerjik rinit, astım ve gıda alerjisi, iktiyozis vulgaris, keratokonjunktivit, keratokonus, enfeksiyöz keratit, blefarit, anterior subkapsüler veya posterior subkapsüler katarakt, retina dekolmanı, obezite, metabolik sendrom, anemi, psikososyal fonksiyonlarda bozulma, uyku bozuklukları, hiperaktivite, depresyon ve anksiyete vb.(*)
Bunun yanında egzaması olan hastalarda, cildin epidermis tabakasında bariyer fonksiyon bozukluğu görülür. Bu da vücutta seramid adı verilen yağ hücresiden çok az olduğunu gösterir. Yağ hücrelerinin az olması cilt bariyerinde nem ve mikropların içeri girmesine izin vererek cildin zarar görmesine, su kaybetmesine ve kurumasına neden olur.
Ayrıca her iki tip egzama için de bir takım tetikleyiciler vardır. Bunlar:
- Nem (ter, süt ve tükürükten ileri gelir)
- Toz (ortamda bulunan tozlar ve pişik için kullanılan pudra),
- Kaşındıran kumaşlar,
- Evcil hayvanların deri döküntüleri,
- Çiçekler,
- Sigara dumanı,
- Deterjanlar ve sabunlar, kimyasal içeren cilt ürünleri,
- Yaşı büyük olan çocuklarda stres,
- Besin alerjisine neden olan inek sütü, yer fıstığı, yumurta, bazı sebze meyveler
Bebeklerde egzama bulaşıcı değildir.
Bebeklerde Egzama Kendi Kendine Geçer Mi?
Bebeklerde egzama (Atopik dermatit) genellikle bebek 3-6 aylık iken başlar ve çoğu hastanın hastalığı okul öncesi dönemde (4-6 yaş arası) ya da ergenlik dönemine kadar kendiliğinden geçer. Ancak %10-%30 aralığında kendiliğinden geçme görülmez.
Anne sütü; bebekleri egzama ve alerjiye karşı bebeği korur. Bu nedenle en az ilk 6 ay emzirmek önemlidir.
Bunun yanında emzirme döneminizdeyken bebeğinizin cildinde mevcut olan egzamanın üzerine damlatacağınız bir kaç damla anne sütünün egzamaya karşı nasıl etkili olduğunu kendiniz de deneyimleyebilirsiniz.
Bebeklerde Egzama Tedavisi Nasıldır?
Bebeklerde egzamanın kesin bir tedavisi yoktur. Ancak bebeğinizin cildinde ters giden bir şeyler farketmeniz tedavinin ilk basamağıdır. Çünkü hastalık fark edilir edilmez bir doktora götürerek başlanacak tedavi hastalığın şiddetlenmesini engelleyebilir.
Doktorun uygulayacağı tedavi ise hastalığın derecesine göre farklılık gösterir. Tedavi, ciltteki kuruluğu ya da iltihabı iyileştirme odaklı olabilir. Örneğin bebeğinizin sadece birkaç kırmızı ve kaşıntılı bölgesinde hafif egzama varsa bu steroid içeren bir kremle birlikte yumuşatıcı bir losyon, krem veya merhem kullanılarak tedavi edilebilir.
Eğer egzama ileri evredeyse antibiyotik ihtiva eden krem ya da ilaçların kullanılması gerekebilir.
Ayrıca doktorunuz aşağıdaki tavsiyelere uymanızı isteyebilir:
- Bebeğin banyosunda ılık su kullanmak (Mümkünse kaynatılmış ve soğutulmuş).
- Banyo esnasında sert lif kullanımından kaçınmak. Banyoyu kısa tutmak.
- Banyodan sonra yumuşak ve pamuklu havlu ile ıslak yer kalmayana kadar (özellikle koltuk altları ve genital bölgeler) kurulamak.
- Bebeğin cildini temizlerken bastırmadan hafifçe, cilde zarar vermeyen pamuk ya da yumuşak bir bezle temizlemek.
- Bebeğin cildini banyodan hemen sonra kokusuz, boyasız ve bebek cildine uygun losyon ya da nemlendiricilerle nemlendirmek.
- Bebeğin giyeceklerinin pamuklu olmasına özen göstermek.
- Bebeğin yeni alınan kıyafetlerini yıkamadan giydirmemek.
- Bebeğin kıyafetlerini hassas ciltler için üretilmiş deterjanlarla yıkamak.
- Bebeğin kıyafetlerindeki üretim bilgileri ile beden ölçülerininin açıklandığı etiketleri kesmek.
- Islak mendil kullanırken alkol, parfum, paraben gibi kimyasal içermeyen ürünleri tercih etmek.
- Genellikle parfümlü ürünlerden kaçınmak.
- Mevcut egzamanın daha da ilerlememesi için bebeğin tırnaklarını sürekli kısa tutmak ve özellikle geceleri pamuklu eldiven giydirmek.
- Alerjiye neden olabilecek ürünleri kullanmamak.
- Bebeği evcil hayvan olan ve sigara içilen ortamdan uzak tutmak.
- Özellikle yaz aylarında bebeğin terleyen ve hava alamayan koltuk altları, çene altı ve boyun, bacak kıvrımları ve bez bölgesi gibi alanları mümkün olduğunca havalandırmak.
Bebeklerde Egzamaya Ne İyi Gelir?
Bebeğinize doktor tarafından egzama teşhisi konduğunda alacağınız pek çok önlem onu rahatlatmanızı sağlar. Yukarıda ifade edilen tavsiylerin yanısıra
- Bebeğinize diyet ugulayabilirsiniz. İnek sütü, yer fıstığı, narenciyeler, domates, işlenmiş gıdalar, şeker, çikolata, maya ve siyah çay bebeğinizde alerjiye neden olabilir. Bu da egzamayı tetikler.
- D vitamini takviyesi yapın. D vitamini eksikliği bebeklerde egzamayı tetikleyebilir.
- Bebeğinizin egzamalı bölgelerini badem, fındık, kakao veya zeytin yağı ile nemlendirin.